تنهایی و انزوا در بزرگسالی
تنهایی و انزوا در بزرگسالی و سالمندی مسئله‌ای جدی در زمینه سلامت عمومی است که به طور چشم‌گیری بر رفاه کلی افراد مسن تأثیر می‌گذارد و آنان را در معرض خطراتی قرار می‌دهد. افرادی که با این احساسات مواجه هستند، احساس ناخوشایندی ناشی از عدم حمایت اجتماعی را تجربه می‌کنند.
مهم است به این نکته توجه کنیم که انزوا یک نقص قابل اندازه‌گیری در تعاملات اجتماعی است، در حالی که تنهایی به معنای عدم داشتن حداکثر کمیت یا کیفیت در روابط اجتماعی است. به عبارت دیگر، تنهایی به صورت مستقیم با غیبت جسمانی همراه است، در حالی که تنهایی به عنوان یک درک ذهنی ممکن است با انزوای اجتماعی همراه باشد.
برای دریافت خدمات و شرایط خانه سالمندان امام رضا حتما با ما تماس بگیرید و از کارشناسان ما کمک بگیرید:
تخمین زده می‌شود که تنهایی در 30 درصد افراد مسن رایج است. گزارش اخیر از سوی آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی (NASEM) نشان می‌دهد که تقریباً یک چهارم افراد مسن بالای ۶۵ سال از نظر اجتماعی منزوی هستند.
این گروه افراد معمولاً به خاطر عواملی مانند زندگی تنها، از دست دادن ارتباطات خانوادگی یا دوستانی، برخورد با بیماری‌های مزمن یا مشکلات شنوایی با خطرات بیشتری از تنهایی و انزوا روبرو می‌شوند. به همین دلیل، احساس غم، اضطراب، و ترس در این گروه سنی بیشتر شده و ایجاد شرایط دشوارتری برای مداخله و درمان می‌نماید.
با توجه به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (2021)، انزوا خطر مرگ زودرس را در افراد افزایش می‌دهد و با نزدیک به ۵۰ درصد افزایش خطر زوال عقل همراه است. همچنین، روابط اجتماعی ضعیف با ۲۹ درصد افزایش خطر بیماری قلبی و ۳۲ درصد افزایش خطر سکته همراه است. همچنین، تنهایی با نرخ بالاتر افسردگی، اضطراب و اقدام به خودکشی نیز ارتباط دارد.
برای مقابله با این شرایط، راهکارهای مختلفی وجود دارد. با این حال، تجربه نشان می‌دهد که بهترین راه برای کنار آمدن با تنهایی و انزوا، استفاده از یک رویکرد فعّالانه است که استراتژی‌هایی را جمع‌آوری می‌کند که افراد تلاش می‌کنند با واکنش مستقیم به این احساسات، با آنها کنار بیایند. به عنوان مثال، افزایش فعالیت بدنی، جستجوی تماس اجتماعی بیشتر با دیگران، یا شرکت در پروژه‌هایی که علاقه را برانگیزد.
در سالمندان امام رضا، ما با برگزاری فعالیت‌های مختلف هنری، آموزشی، فرهنگی و تفریحی که افراد امکان دارد با هم زمان با کیفیت بگذرانند، به مبارزه با تنهایی و انزوا پرداخته و از طریق اجتماعی کردن مستمر ساکنان خود، این موضوع را بهبود می‌بخشیم. علاوه بر این، ما تشویق می‌کنیم تا ارتباط مداوم با اعضای خانواده را حفظ کرده و از حمایت افراد مهم در زندگی خود لذت ببرند.
تفاوت تنهایی و انزوا چیست؟
هرچند دو واژه «تنهایی» و «انزوا» اغلب به جای هم استفاده می‌شوند، اما معنای آنها متفاوت است:
-
تنهایی یک احساس ذهنی است؛ یعنی ممکن است فرد در میان جمع باشد اما خود را تنها حس کند.
-
انزوا یک وضعیت اجتماعی است؛ یعنی فرد به‌طور فیزیکی و واقعی از دیگران جدا شده و تعاملاتش کاهش یافته است.
این دو وضعیت معمولاً هم‌پوشانی دارند و می‌توانند به‌تدریج یکدیگر را تقویت کنند.
آثار تنهایی و انزوا در بزرگسالی
تنهایی و انزوا در بزرگسالی و سالمندی می‌توانند بر افراز و نشیب زندگی افراد تأثیرگذار باشند. این احساسات می‌توانند به صورت فیزیکی و روحی به افراد آسیب برسانند. در زیر، برخی از آثار تنهایی و انزوا در بزرگسالی و سالمندی آورده شده‌اند:
۱. تأثیرات روانی:
- اضطراب و افسردگی: افراد تنها و انزوا ممکن است با اضطراب و افسردگی مواجه شوند. این احساسات می‌توانند به تدریج تشدید شده و تأثیر منفی بر سلامت روانی داشته باشند. در واقع احساس تنهایی شدید یکی از عوامل اصلی ابتلا به افسردگی در بزرگسالان است. فردی که احساس می‌کند کسی به او اهمیت نمی‌دهد یا ارتباط واقعی با دیگران ندارد، به‌تدریج دچار بی‌انگیزگی، خستگی ذهنی و بی‌ارزشی می‌شود. همچنین، انزوا باعث می‌شود که فرد احساس امنیت روانی نکند. تماس کمتر با انسان‌ها می‌تواند سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را افزایش دهد.
کاهش احساس ارزش شخصی: افراد ممکن است با تجربه تنهایی و انزوا احساس کاهش ارزش شخصی و اعتماد به نفس کنند. همچنین تحقیقات نشان داده که تنهایی مزمن یکی از عوامل تسریع‌کننده‌ی زوال شناختی و کاهش عملکرد مغز است. افراد منزوی کمتر با محیط و محرک‌های ذهنی درگیر می‌شوند، که این خود باعث تحلیل رفتن توانایی ذهنی می‌شود.
۲. تأثیرات فیزیکی:
- افزایش خطر بیماری‌ها: تحقیقات نشان داده‌اند که افراد تنها ممکن است با خطرات بیشتری از بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، و سایر مشکلات فیزیکی روبرو شوند.
- خطر مرگ زودرس: انزوا و تنهایی ممکن است با افزایش خطر مرگ زودرس همراه باشند، به خصوص زمانی که افراد حاضر به ارتباطات اجتماعی نیستند.
۳. تأثیرات اجتماعی:
- کاهش ارتباطات انسانی: افراد ممکن است در تنهایی و انزوا به کاهش ارتباطات انسانی برخوردار باشند و از ارتباط با خانواده، دوستان، یا جوامع محلی محروم شوند.
- تأثیر بر ارتباطات خانوادگی: این احساسات ممکن است باعث کاهش ارتباطات با اعضای خانواده شوند و تاثیر منفی بر روابط فامیلی بگذارند.
- کاهش حس تعلق و هدفمندی: یکی از اصلی‌ترین مشکلات دوران تنهایی، از دست دادن حس مفید بودن است. بسیاری از بزرگسالان احساس می‌کنند که دیگر برای جامعه، خانواده یا حتی خودشان ارزشی ندارند.
- افت عزت نفس: ارتباط با دیگران باعث دریافت بازخورد، انگیزه و تأیید اجتماعی می‌شود. وقتی این ارتباط از بین می‌رود، فرد کم‌کم اعتماد به نفس و ارزشمندی خود را از دست می‌دهد.
- کاهش مشارکت اجتماعی: تنهایی موجب می‌شود که فرد از فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی یا مذهبی کنار بکشد. این روند به انزوا دامن می‌زند و در یک چرخه معیوب قرار می‌گیرد.
۴. تأثیرات جسمانی:
- کاهش فعالیت بدنی: افراد تنها و انزوا ممکن است کمتر به فعالیت‌های بدنی اشتغال پیدا کنند که می‌تواند به سلامت فیزیکی ضروری باشد.
- تأثیر بر خواب: احساسات تنهایی و انزوا می‌توانند به کاهش کیفیت و مدت زمان خواب منجر شوند. افراد تنها اغلب با بی‌خوابی، کابوس، یا بیدار شدن‌های مکرر در شب مواجه‌اند، که هم به دلیل استرس است و هم نبود آرامش ذهنی پیش از خواب.
- تضعیف سیستم ایمنی: انزوای اجتماعی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند، به‌طوری که فرد بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی، التهاب مزمن و حتی سرطان می‌شود.
- افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی: تنهایی یکی از عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی‌عروقی محسوب می‌شود. هورمون‌های استرس‌زا در وضعیت انزوا، موجب افزایش فشار خون، ضربان قلب بالا و اختلال در ریتم طبیعی قلب می‌شوند.
- اختلال در تغذیه: افراد منزوی ممکن است اشتها نداشته باشند یا پرخوری عصبی کنند. در هر دو حالت، الگوی تغذیه دچار اختلال شده و بر سلامت عمومی بدن تأثیر می‌گذارد.
چگونه با تنهایی در بزرگسالی مقابله کنیم؟
خبر خوب این است که می‌توان جلوی تنهایی را گرفت یا آن را کاهش داد. برخی راهکارها عبارتند از:
1. ایجاد برنامه روزانه هدفمند
برنامه‌ریزی برای ورزش، مطالعه، تماس با دوستان یا رفتن به کلاس می‌تواند به فرد حس کنترل و پویایی بدهد.
2. استفاده از تکنولوژی
ویدیوکال، شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌های گفت‌وگو و بازی‌های گروهی آنلاین و یا حتی نوشتن درمانی می‌توانند جایگزینی برای ارتباط فیزیکی باشند.
3. مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه
درگیر شدن در امور خیریه یا مشارکت اجتماعی، حس مفید بودن و تعلق را افزایش می‌دهد.
4. پیوستن به گروه‌های حمایتی
برخی انجمن‌ها یا گروه‌های خودیاری برای سالمندان یا افراد تنها جلساتی برگزار می‌کنند که مفید است.
5. کمک گرفتن از روان‌شناس
در صورت شدت گرفتن احساس تنهایی، مشاوره حرفه‌ای می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
در کل، تنهایی و انزوا در بزرگسالی نه تنها بر سلامت روانی و اجتماعی، بلکه بر سلامت فیزیکی افراد نیز تأثیر می‌گذارند. برنامه‌ها و سیاست‌های جامعه باید طراحی شود تا این احساسات را کاهش داده و ارتباطات اجتماعی و فعالیت‌های اجتماعی را ترویج کند تا افراد به یک زندگی پویا و سالم دست یابند.
برای دریافت مشاوره و خدمات مرکز نگهداری سالمندان امام رضا با ما ارتباط بگیرید : 05138685118
مطالب مرتبط دیگر: